JUBILEUSZE

Tomasz E. Kołakowski – rocznik 1940 – na 80. urodziny

Laudacja do Jubilata Tomasza E. Kołakowskiego z okazji 80. urodzin, wygłoszona podczas VIII Seminarium Historycznego w dniu 29 stycznia br. przez kol. Bogumiła Dudka

Ziarno Twego życia zostało „rzucone” na śląską niwę. Dało tu plon obfity. Całe życie poświęciłeś tej ziemi i Polsce. Tutaj zdobywałeś wykształcenie i kształtowałeś energetykę zarówno tą wielkomocową, sieciową jak i Energetykę pisaną, papierową pozostawiając swój ślad redaktora wrażliwego, błyskotliwego obserwatora i znakomitego komentatora energetycznych przemian gospodarczych kraju i regionu. Ostatecznie z świadomego wyboru wybrałeś pracę tutaj w Katowicach mimo warszawskiego magnesu, który na studiach (z przyczyn rodzinnych) i przy organizacji PSE (powołanie do pierwszego Zarządu firmy) kusił swoimi możliwościami.
W krótkim CV odnotujmy, że od 4 lutego 1945 roku stałeś się „obywatelem” Katowic. Tu skończyłeś szkołę podstawową (nr 4 im. ks. Piotra Skargi) i liceum ogólnokształcące (III LO im. Adama Mickiewicza), a od 1 października 1957 roku rozpocząłeś studia na Wydziale Elektrycznym Politechniki Śląskiej, i mimo perypetii życiowych, ukończyłeś we wrześniu 1964 roku uzyskując dyplom magistra inżyniera elektryka. Szczegóły Twego życiorysu można znaleźć w obszernym wywiadzie udzielonym prezesowi Jerzemu Barglikowi na łamach ŚWE (nr 6, 2016 (129) s. ­34-39), które to czasopismo końcem ubiegłego wieku przecież tworzyłeś.
Wg badaczy nazwisko Kołakowski pochodzi od nazwy miejscowości Kołaki, występującej w kilku powiatach: ciechanowskim, mławskim, łomżyńskim, szczuczyńskim, olsztyńskim (zob. http://dir.icm.edu.pl/Slownik_geograficzny/Tom_IV/271, Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. IV, s. 271). Nazwę osobową Kołakowski odnotowano bardzo wcześnie – już w 1440 roku (K. Rymut, Nazwiska Polaków. Słownik historyczno-etymologiczny, Kraków 2001, t. I, s. 427). Jan Siwik – Encyklopedia nazwisk i przydomków szlacheckich (Warszawa 2010, s. 315) – odnotowuje kilka rodów Kołakowskich, noszących różne herby: Kościesza, Ogończyk, Tępa Podkowa, Trąby. Dziś od Ciebie wiemy, że posiadaliście majątek ziemski w Rudce koło Puszczy Mariańskiej. Na marginesie odnotujmy, że ostatecznie Kołakowskich w Katowicach jest 26, a Warszawie – 875 (przy okazji w całym kraju 6491).
W wywiadach z Tobą brakuje mi odnotowania Twojego zaangażowania w nurt innowacji – w organizacji PSE było to wiele wydarzeń, ale szczególnym echem odbiło się wprowadzenie usług śmigłowcowych, wprowadzenie dyżurów całodobowych personelu eksploatacji, poparcie dla rozwoju techniki prac pod napięciem, informatyzacja zarządzania majątkiem sieciowym itd.
Jednak przy tak uroczystej okazji chciałem przybliżyć dzisiejszym uczestnikom Twoje felietony publikowane w miesięczniku Energetyka – eseje pisane prawie bez przerwy w latach 2000-2016, blisko 200 na aktualne tematy. W latach 2000-2012 było to Tytułem wstępu, które zawsze elegancko kierowałeś do Czytelników w formule – Szanowni Państwo! Od 2013 roku było to już pod szyldem: Postrzeganie teraźniejszości. Zawsze publikowane na początku numeru, co powodowało zainteresowanie Czytelników aktualnościami energetycznymi w wymiarze gospodarki kraju. Z perspektywy czasu w felietonach tych nie brakowało różnorodności: cytatów – także obcojęzycznych, hymnu, pieśni i piosenek oraz wierszy, nieoczekiwanych skojarzeń, matematyki i odrobiny duchowości.
Kilka przykładów tytułów felietonów z Postrzegania teraźniejszości:
    Trylematy gospodarki polskiej i nie tylko (nr 3/2016),
    Czy zadaniem energetyki jest „finansowanie stylu życia górników”, czy dostarczanie energii elektrycznej? (nr 4/2016),
    Perypetie imagistyki społecznej polskiej elektroenergetyki (nr 11/2016),
    Czy pod naszym rozgardiaszem kryje się Tofflerowski schemat narodzin nowej cywilizacji? (nr 1/2015),
    Czy energetyka węglowa przemija z wiatrem? (nr 6/2015),
    Polskie quasi-mity energetyczne (nr 7/2015),
    Elektryzowanie śląskich energetyków czy śląskiego elektoratu? (nr 8/2015),
    Spółdzielczość energetyczna? (nr 2/2014),
    Jak to z polskim uranem było? (nr 3 /2014),
    Czy przyszłość będzie należeć do energetyki prosumenckiej? (nr 7/2014),
    Na marginesie wprowadzania inteligentnych sieci i takiż pomiarów (nr 3/2013),
    Backcasting i foresight (nr 5/2013),
    O innowacyjności dużo na kongresach, mało w realu! (nr 7/2013),
    Wczoraj żarówki, dzisiaj odkurzacze, jutro normowanie wody w spłuczkach toaletowych – UE działa! (nr 11/2013).

Większość tytułów opatrywał Autor znakiem zapytania – niektóre do dziś aktualne.
Była też mądrość lub dowcip dobieranych cytatów:
    Etykieta to umiejętność ziewania z zamkniętymi ustami (nr 11/2002),
    Zawsze znajdą się Eskimosi, którzy wypracują dla mieszkańców Konga Belgijskiego wskazówki zachowania się w czasie upałów – S.J. Lec (nr 1/2003),
    Wątpliwość nie jest przyjemnym stanem umysłu, lecz pewność jest stanem śmiesznym – Voltaire (nr 5/2003),
    Niepotrzebne dziecko i niepotrzebny starzec są w pewnym sensie symbolem naszych czasów – A. Kępiński (nr 4/2003),
    Nie oto chodzi by łowić króliczka, ale by gonić go – piosenka Skaldów „Króliczek" (nr 2/2004),
    Nic bardziej nie zniszczy szacunku dla rządu i prawa krajowego niż uchwalanie ustaw, których nie daje się wprowadzić – A. Einstein (nr 1/2005),
    Prognozowanie jest niebezpieczne, zwłaszcza jeśli dotyczy przyszłości – Woody Allen (nr 1/2007),
    A więc demokrację już mamy, teraz trzeba znaleźć demokratów. Jeśli ma nasza demokracja wady, musimy pokonywać te wady, a nie demokrację – Tomasz G. Masaryk (nr 7/2010).

Były też felietony o zacięciu matematycznym – o liczbie π (nr 3/2005) i e (nr 5/2005), przy czym ta ostatnia z analizą pięknego wzoru: eiz = cos z + i sin z oraz cytatem H. Steinhausa: Kraj bez matematyki nie wytrzyma z innymi, którzy uprawiają matematykę.
Oczywiście Autor cieszył się z reakcji na swoje felietony, a rzadko który przebiegał bez echa. W niektórych przypadkach był atakowany, ale zawsze wychodził obronną ręką i potrafił bronić także tych, których artykuły i inne  formy literackie były na cenzurowanym.
Przykładem dobrej recenzji niech będzie wpis Zygmunta Parczewskiego (www.cire.pl, wpis: 4 kwietnia 2016 r.) o felietonie Trylematy) gospodarki polskiej i nie tylko: „Ładnie i mądrze napisany tekst red. Kołakowskiego. Zawiera trochę historii o rozwoju kraju i energetyki – razem (!), syntetycznie 'nawiguje' po kluczowym planie „Morawieckiego” ukazując jego generalia i brak spójności rozwojowej, ale tylko w jednym niewielkim segmencie: energetyki i gospodarki. Podobno plan Morawieckiego ma spowodować reindustrializację Polski – co ważne, ale warto wspomnieć, że bez spójnego rozwoju nowoczesnej energetyki będzie to tylko pusta deklaracja – albo – jak słusznie zauważa red. Kołakowski – pompa ssąca energię z przepływów transgranicznych, głównie od Zachodnich i Północnych sąsiadów Polski. (…) Wspomniane w podsumowaniu energo-felietonu przez red. Kołakowskiego 'energy trilemma' jednak musimy rozwiązać. Rzecz w tym, aby zrobić to najkorzystniej dla kraju, nie idąc wszak na czołowe zderzenie z UE. To trudne bardzo, ale wykonalne. Tyle że do tego istotnie trzeba mieć wiarygodny plan strategiczny w energetyce. Na przykład taki, o którym wspomina red. Kołakowski. Dziękuję Panu za ten tekst, który może w końcu ktoś z VIP przeczyta i podejmie bardzo potrzebne działania do jego wdrożenia. Strata czasu na jałowe działania po prostu będzie zbyt droga.”
Widzicie Państwo, że twórczość Tomasza poruszała. A przecież nie wspominamy tutaj o licznych pracach, opracowaniach dla potrzeb Stowarzyszenia Elektryków Polskich, do którego Tomasz wstąpił w 1964 roku, a w 2006 roku uzyskał tytuł Członka Honorowego. To on wymyślił nazwę Międzynarodowych Energetycznych Targów Bielskich ­ENERGETAB,
dla których jako przewodniczący Jury konkursowego poświęcił wiele wrześniowych dni. Był także pomysłodawcą Akademii Energetyki, w której poruszano w wykładach specjalistyczne zagadnienia, choćby wspomnianych już prac pod napięciem. Pielęgnował biuletyny oraz często zachęcał przedsiębiorców stanowiących i związanych z energetyką do prezentowania swoich osiągnięć.
To radość świętować Tomaszu Twoje 80. urodziny spoglądając na efekty, trylemat Twego życia zawodowego: energetycznego, redakcyjnego i stowarzyszeniowego. Wiele zdrowia i opieki Opatrzności bożej!

 

Tagi