KĄCIK ŚLĄSKI

Panteon Górnośląski

Niedawno Zarząd Oddziału SEP zorganizował wyprawę do Panteonu Górnośląskiego w Katowicach. Tak nazwana została nowa instytucja kultury, której celem jest pokazanie kulturowo-społecznego bogactwa ziemi śląskiej. Ekspozycja w postaci multimedialnych stanowisk opowiada o 165 postaciach z historii Górnego Śląska od lat powstań śląskich, czyli z okresu ostatnich stu lat. Najważniejsze postaci tego okresu zostały wybrane spośród ludzi Kościoła, administracji, kultury, nauki, sportu, są tam także zdobywcy tytułu Lux ex Silesia, zakonnicy, święci i błogosławieni. 
Stanowiska w przestrzeni muzeum traktujące o konkretnej postaci umożliwiają zapoznanie się z warstwą merytorycznego opisu działalności osoby, krótką wizytówką filmową opisującą postać, opracowanym naukowo biogramem oraz bibliografią. W sześciu miejscach trasy Panteonu zobaczyć można artystyczne impresje wprowadzające w tematykę sali.
W przystępny i prosty sposób do dyspozycji zwiedzających oddano biogramy, pamiątki, informacje o osiągnięciach znanych Ślązaków. Całość różni się znacznie od znanych w świecie panteonów, wśród których przychodzą na myśl zwłaszcza ten rzymski czy paryski. To zupełnie co innego. W zaaranżowanych zakamarkach podziemi katowickiej Katedry prezentowane są poszczególne, kolejno nazwane części ekspozycji: Powrót części Górnego Śląska do Polski, Bohaterowie martyrologii okresu II wojny światowej i komunizmu, Aleja śląskich wartości obywatelskich (politycy, społecznicy, samorządowcy), sala duchowości oraz sala świętych. Na trasie zwiedzania muzeum znajduje się także kaplica grobowa biskupów, a całość atrakcyjnie dopełnia możliwość skorzystania z tarasu widokowego na dachu Katedry. 
Możliwości wyeksponowania postaci związanych z Górnym Śląskiem określa statut Panteonu. W dokumencie tym zaznaczono podstawowe kierunki jego działania, takie jak:
-    zachowywanie i upowszechnianie wiedzy w zakresie historii Górnego Śląska po zakończeniu I wojny światowej oraz inicjowanie działań o charakterze kulturalnym, naukowym i edukacyjnym w tym zakresie, 
-    upamiętnianie, zachowanie i upowszechnianie dziedzictwa poprzez czczenie pamięci osób zasłużonych dla polskości ziem Górnego Śląska ze szczególnym uwzględnieniem twórców, artystów, naukowców, polityków, żołnierzy oraz osób duchownych, 
-    upamiętnienie stulecia przyłączenia części Górnego Śląska do odradzającej się Polski po ponad sześciuset latach jurysdykcji czeskiej i niemieckiej oraz upamiętnienie stulecia polskiej administracji kościelnej na Górnym Śląsku, 
-    inspirowanie i moderowanie działań mających na celu upamiętnienie trzech powstań śląskich, 
-    czynne uczestniczenie w budowie tożsamości narodowej oraz społeczeństwa opartego na wartościach chrześcijańskich.

Nowe katowickie muzeum to także okazja do udziału w przygotowanych z myślą o uczniach szkół podstawowych i ponadpodstawowych zajęciach lekcyjnych. Wśród propozycji znajduje się obecnie kilka tematów, z których można wymienić: 
-    „Opowieść o niezwykłych mieszkankach Górnego Śląska” to prezentacja sylwetek wybranych bohaterek Panteonu ubarwiona niezwykłymi historiami, 
-    „Śladami śląskich bohaterów” – forma warsztatów dla dzieci, 
-    „Życie w średniowiecznych klasztorze” – połączone z warsztatami kaligrafii spojrzenie na codzienne życie zakonników, 
-    „Na tropie ludzi (nie)zwykłych” – gra detektywistyczna z poszukiwaniem ważnych postaci, 
-    „Powrót Górnego Śląska do macierzy” – poznanie historii przyłączenia części regionu do Polski oraz 
-    „Duchowe dzieje Górnego Śląska” – o dziejach górnośląskiego Kościoła. 
Organizatorami Panteonu Górnośląskiego jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego, Diecezja Katowicka oraz Miasto Katowice. Cała inwestycja zrealizowana została z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Panteon jest otwarty na nowe propozycje, co daje szanse na upamiętnienie kolejnych osób związanych z historią, gospodarką i poszczególnymi obszarami działalności w naszym regionie. Bazą merytoryczną zasłużonych postaci jest Leksykon Panteonu Górnośląskiego opracowany przez naukowców, doktorantów związanych z Uniwersytetem Śląskim. Panteon prowadzi ponadto badania w porozumieniu z środowiskami zawodowymi, grupami społecznymi nad wyłonieniem kolejnych zasłużonych postaci. W ten sposób rozszerzony został zbiór osób o ludzi ze świata medycyny i architektów, twórców kultury materialnej. Nowe biogramy zasłużonych osób opracowywane przez środowiska, historyków są recenzowane przez samodzielnych pracowników naukowych. Każda z zasłużonych osób przed włączeniem do Panteonu opiniowana jest przez Radę Programową Panteonu Górnośląskiego. 
Z pewnością swoje miejsce w grupie wybitnych Górnoślązaków znajdą następne postaci. Na swą kolej czeka na przykład wybitny architekt Tadeusz Michejda. Dla wszystkich, którzy zapoznali się ze statutem Panteonu Górnośląskiego jest oczywiste, że nie znajdziemy tam ani Juliusza Ligonia, ani Jana Dzierżona czy też Karola Goduli. Jednak zwiedzający, którzy nie przeczytali statutu mogą odnieść wrażenie, że historia Górnego Śląska rozpoczęła się w roku 1919. Dlatego warto przed wejściem w korytarze muzeum wysłuchać filmowego komentarza przygotowanego dla zwiedzających Panteon.

Muzeum zaprasza zwiedzających w każdy dzień oprócz poniedziałków w godzinach ­9:00-17:00 (­wtorek-piątek), 10:00-18:00 (w sobotę) i ­13:00-18:00 (w niedzielę).
 

Tagi